Stanisław Wróbel „Jaskółka” Bohater Rybienka Leśnego

Stanisław Wróbel urodził się 20 sierpnia 1917 roku w Wyszkowie, tutaj skończył szkołę, a następnie prawdopodobnie Korpus Kadetów nr 3 w Rawiczu oraz Szkołę Podchorążych Broni Pancernej w Modlinie. Za udział w obronie Warszawy odznaczono go Krzyżem Walecznych. Po powrocie do Wyszkowa został aktywnym uczestnikiem miejscowej konspiracji, najpierw w ZWZ, a później dowódcą plutonu w AK. Jedną z najciekawszych inicjatyw miejscowego środowiska konspiracyjnego było zorganizowanie w Wyszkowie drukarni wydającej potajemnie różnego rodzaju druki informacyjne dla miejscowej ludności. Pierwszym i najbardziej znanym jej pismem było „Do celu” drukowane najpierw w Wyszkowie, a następnie w Rybienku Leśnym. Siedziba drukarni mieściła się tam krótko w willi „Haneczka” w Alei Poniatowskiego, a później została na dłużej przeniesiona do willi „Janeczka” na rogu ulic Matejki i Reymonta, dzisiejszych Granicznej i Targowej. Jedną z osób najczynniej zaangażowanych w działalność drukarni był właśnie Stanisław Wróbel „Jaskółka”, który zajmował się tam redakcją techniczną oraz ochroną. Drukarnia działała do 28 maja 1943 roku, kiedy to, po wydrukowaniu jednego z kolejnych numerów, nastąpiła niespodziewana wpadka. Jedna z kolporterek pisma, Janina Siekówna, wioząc swoją partię gazet wpadła w popłoch, kiedy pociąg, w którym się znajdowała, został zatrzymany na wyszkowskim moście przez żołnierzy niemieckich. Przypadek sprawił, że na jazdę tym samym pociągiem zdecydował się schodzący z nocnej zmiany w drukarni Stanisław Wróbel. Widząc zdenerwowanie dziewczyny szybko wyrzucił jej pakunek przez okno do rzeki. Niestety został zauważony, a podejrzany pakunek wyłowiony. Jeszcze nim zdążono wprowadzić go do więźniarki na placu przy torach od strony Wyszkowa, został dotkliwie skopany oraz zbity kolbami karabinów. Niemcy nie rozstrzelali go jednak podobnie jak innych złapanych pasażerów pociągu. Był zbyt cenny, gdyż mógł zdradzić kontakty do pozostałych współorganizatorów, a także miejsce lokalizacji drukarni. Przez następne trzy dni był nieustannie torturowany i bity do nieprzytomności w siedzibie wyszkowskiej żandarmerii. 31 maja żandarmi postanowili przewieźć go do Ostrowi na dalsze przesłuchanie. Stanisław Wróbel zmarł jednak w trakcie transportu i został pochowany przy drodze 10 km od Wyszkowa. Po poinformowaniu rodziny przez miejscowych mieszkańców, jego ciało przeniesiono na wyszkowski cmentarz parafialny.

Dlaczego bohater?

Stanisław Wróbel ps. „Jaskółka” to postać ważna dla społeczności Wyszkowa. Za swoje oddane zaangażowanie wyszkowskiej konspiracji poniósł najwyższą cenę, cenę życia, które zakończył męczeńską śmiercią. Mimo wyjątkowo sadystycznych tortur, zdołał na tyle długo zwodzić
przesłuchujących go żandarmów, by jego współpracownicy zdążyli zlikwidować drukarnię, którą ochraniał i zatrzeć wszelkie ślady swojej działalności. Bezpośrednio po jego zatrzymaniu, a także śmierci nikt w Wyszkowie nie został zdekonspirowany.
„Jaskółka” jest też ważnym bohaterem dla samego Rybienka Leśnego, gdyż był jednym ze współorganizatorów najważniejszej konspiracyjnej inicjatywy na jego terenie, czyli organizacji drukarni. Tragiczne wydarzenia, które w konsekwencji spowodowały jego aresztowanie, rozegrały się właśnie w tym miejscu, gdyż do pociągu wsiadł na przystanku Rybienko.
W Rybienku Leśnym wciąż istnieje willa „Janeczka”, której stan praktycznie niezmieniony od czasów wojny powoduje, że jest jedynym miejscem w okolicy, które z osobą Stanisława Wróbla bezpośrednio można kojarzyć. Stanisław nie posiadał bowiem żony ani dzieci, jego najbliższa rodzina praktycznie w całości wymarła.
Tym samym nadanie szkole imienia Stanisława Wróbla „Jaskółki”, oprócz niewątpliwej czci i honoru oddanej wyszkowskiemu i rybienkowskiemu bohaterowi, popularyzacji jego osoby i bohaterskiej postawy wśród uczniów i mieszkańców, mogłoby się znacząco przyczynić do odnalezienia i utrwalenia dla potomnych wszelkich pamiątek po tej zasłużonej osobie, a być może także do uratowania budynku wilii „Janeczka”.

Fot. Willa Janeczka w Rybienku Leśnym, ul. Targowa róg Granicznej; w czasie okupacji niemieckiej do 1943 mieściła się tu tajna drukarnia pisma „Do celu” wydawanego przez wyszkowską konspirację.